6 ekmek için tutuklanan belediye başkanı

Cumhuriyetin ilanından sonra İzmit’in 2. Belediye başkanı olan Kemal Öz, 1931 ile 1950 yılları arasından İzmit Belediye Başkanı olarak görev yapmıştı. İzmit’e en fazla iz bırakan isimlerden biri olan Kemal Öz, bir yolsuzluk iddiası ile tutuklanmıştı, hem de 6 ekmek için…

Yıl 1942, 2.Dünya Savaşı’nın en çetin şartları yaşanıyor. Türkiye savaşa girmemesine rağmen savaş ekonomisi ülkede ciddi sorunların yaşanmasına sebep oluyordu.

Kocaeli, savaşın olumsuz etkisinin ülke geneline göre bir nebze daha az hissedildiği kentlerden biriydi. Kocaeli’de daha o yıllarda bile sanayi kuruluşlarının varlığı, temel tüketim maddelerini sağlayacak potansiyele sahip olması, Kocaeli için büyük şanstı.

İzmit’in nüfusu, savaşın hemen öncesinde, Baç, Yenidoğan, Orhan mahalleleriyle İzmit Körfezi kıyısının çevrelediği küçük bir alanda yoğunlaşmıştı. Aynı zamanda iş merkezi de olan Demiryolu ve Hürriyet caddeleri üzerinde az katlı ahşap evler vardı. Bu evler de Ulugazi İlkokulu’ndan ileri gitmiyordu.

O yıllarda İzmit’in belediye başkanı ise Kemal Öz…

İzmit’te çok önemli işlere imza atan Öz, aynı zamanda adı pek çok yolsuzlukla da anılıyordu.

İzmit’te yapımı savaş sırasında bile devam eden rıhtım inşaatı ile ilgili çeşitli yolsuzluk iddiaları gündemdeydi. Belediye Başkanı Kemal Öz hakkında, rıhtım inşaatında usulsüzlük yaptığı iddiaları üzerine hakkında dava açıldı. İstanbul’da görülen davada Kemal Öz beraat etti.

Kemal Öz hakkında bir suçlama dava vardı ki, onun bir müddet cezaevine girmesine bile sebep olmuştu.

Savaş yıllarında yaşanan zorluklar sebebiyle ekmek karne ile dağıtılıyordu. Ekmeğe ulaşmada güçlük çekenler İzmit Belediyesi gibi yerel hizmet birimlerinin aracılığıyla sorunun üstesinden gelmeye çalıştı. İkinci Dünya Savaşı yıllarını hafızalara kara ekmek olarak kazınan, karneyle dağıtılan ekmek, içine hangi tahıldan un konulacağından, nasıl ve kim tarafından dağıtılacağına kadar hemen her şeyiyle ana gündem maddesi oldu.

İşte o yıllarda belediye başkanı Kemal Öz’ün adı ekmek yolsuzluğuna karıştı. İzmit Belediye Başkanı Kemal Öz, turşuculuk yapan Sabahaddin Palabıyık adında birisine 6 tane ekmek karnesini “hususi olarak verdiği” iddiasıyla hakkında soruşturma başlatıldı. Tutuklanan Kemal Öz, Milli Korunma Mahkemesi’ne sevk edildi

1942 yılının Ekim ayında yaşanan ve büyük yankı bulan bu gelişmeyle devletin ekmekle ilgili suiistimallere göz yummayacağı mesajı verilmişti. Bu olaydan yaklaşık iki ay önce Ankara’da hazırlanıp gönderilen Bilecik, Kocaeli, İstanbul ve Bursa vilayetlerinin eylül ve ekim ayına ait karnelerinin kaybolduğu anlaşılmıştı. Olay İstanbul için gönderilenlerin Haydarpaşa’da sayılmasıyla ortaya çıkmıştı. Yapılan tahkikat sonunda bir usulsüzlük olmadığı yönünde görüş bildirilmişti ama yönetimin bu karardan tatmin olmadığı, karne yolsuzluklarının üzerine gideceği anlaşılmıştı. Bu nedenle İzmit Belediye Başkanı Kemal Öz, kapsamlı araştırma yapılmadan tutuklanıp mahkemeye sevk edilmesinde bir sakınca görülmemişti.

Haksız yere ekmek karnesi vermekle suçlanan Kemal Öz ise yargılama sonrasında beraat etti. Ardından İzmit’in un ihtiyacının temin edildiği Konya’daki Civelek Fabrikası’na on teneke gaz gönderme emrini verdiği için ihbar edilip Milli Korunma Kanunu’na muhalefet ederek İzmit’e tahsis edilen gazlardan bir kısmını adı geçen fabrikaya satmakla suçlandı.

Yargılama sonrasında “hizmet ve şehre ekmek temini gayesini teshil ettiği” yorumuyla hakkında beraat kararı verildi.