O, İzmit’in ilk şehit pilotu

Geçtiğimiz hafta çok büyük acılar yaşadık. Türk Hava Kuvvetleri'ne ait C130 askeri kargo uçağı Azerbaycan'ın Gence Havaalanı'ndan havalandıktan sonra Türkiye'ye dönüş yolunda Gürcistan sınırları içerisinde düştü. Uçaktaki 20 askerimizin şehit oldu. Türk havacılık tarihinin en acı kazalarında biri olan bu kazanın ardından bu kez de Orman Genel Müdürlüğüne ait yangın söndürme uçağı Hırvatistan’da düştü. 2,5 ay önce Muğla’nın Yatağan ilçesinde orman yangınına müdahale sırasında yaşanan uçak kazasından yaralı olarak kurtulan pilot Hasan Bahar şehit düştü. Şehitlerimiz rahmetle anıyoruz.

Havacılık ile ilgili meşhur bir söz vardır, “havacılık kuralları kanla yazılır”

Geçmişte yaşanan ve o günlerde ön görülemeyen pek çok sebepten yaşanan havacılık kazaları, ileride havacılığın güvenliği için adeta birer referans göstergesi durumuna gelmişti.

Askeri uçağın neden düştüğü elbette yapılacak olan incelemelerin sonucu ortaya çıkacaktır.

Şehit pilotlar denilince benim aklıma gelen bir iki isimden biri de Pilot Remzi gelir. Kim mi bu Pilot Remzi, anlatalım o zaman.

Kurtuluş Savaşı döneminde Türk güçlerinin elinde uçaklar olduğu biliniyor. Bu uçakların bazıları Sovyet yardımı ile gelen uçaklar bazıları ise çeşitli cephelerden ve İstanbul’dan kaçırılan uçaklardı.

Ama uçakların büyük çoğunluğu uçamayacak kadar kötü durumdaydı. O dönemde bir avuç kadar olan pilot ve teknisyenler ise gece gündüz sürecek zorlu çalışmaya giriştiler. Yedek parça sıkıntısı tayyarelerin faal duruma getirilmelerini son derece güçleştiriyordu.

Örneğin, o dönemde bez kaplı uçakların dış etkenlerden muhafazasını sağlayan emaye elde yoktu. Patates, paça, yumurta akı gibi jelatinli maddeler kaynatıldı ve bu garip karışımla tayyarelerin bezleri gerdirilmeye çalışıldı. Ancak yağmurda bezlerin sarkması sonucu uçuşta hep parçalanırlardı.

Tüm bunlara rağmen pilotlar, makinistler bazı tayyareleri çalışır hale getirdi. Ulusal güçlerin elinde çalışabilir halde sadece 8 tayyare vardı. Yunanistan’ın ise 75 tane uçağı vardı.

Savaşın ilk uçuşu ise 15 Ağustos 1920 yılında yapıldı. İlk uçuşu yapan isim ise Pilot Astsubay Vecihi’ydi. Daha sonra adının Türk havacılık tarihine yazacak olan Vecihi Hürkuş...

Pilot Astsubay Vecihi uçağı ile havalandı havalanmasına ama uçağın motoru arızalı, kanatları hurdaydı. Zaman geçtikçe tayyarenin bir parçası yerinden fırlamaya başladı. Pilot Vecihi’nin ise dönmeye hiç niyeti yoktu.

Alaşehir tren garında Yunan kuvvetlerini görünce uçağını 600 metreye kadar indirdi. Yunan askerleri, Türklerin bir uçağı olduğunu düşünmüyorlardı. O uçağı da kendi uçakları zannettiler ama büyük bir hata yaptıklarını fark ettiklerinde üzerlerine iki tane bomba geliyordu.

Ne olduğu anlayamayan Yunanlıları bu kez makineli tüfekle taramaya başladı. Pilot Vecihi ise geldiği gibi geri döndü. Alaşehir hava saldırısı, Türk hava kuvvetlerinin Kurtuluş Savaşı’ndaki ilk hava zaferi oldu.

Kurtuluş Savaşı’nın ilk ve son uçuşunu da o yaptı. İzmir hava sahasına inen ilk pilot oldu.

Sadece Türk havacılığı değil Türkiye tarihinin en müstesna isimlerinden biriydi. İlk sivil havacılık okulunu açtı. İlk özel havayolu şirketi "Hürkuş"u kurdu. 16 Temmuz 1969’da Gülhane Askeri Akademisi’nde hayata gözlerini yumdu.

Ve İzmit'in ilk hava şehidi olan Pilot Remzi…

Kurtuluş Savaşı’na katılmış, büyük hizmetler vermiş çok önemli pilotlarımızdan biriydi Remzi Bey.

Pilot Remzi Bey 1895 yılında İstanbul'da doğdu. Subay okulundan başarılı bir şekilde mezun olarak pilot oldu. İşgal altındaki İstanbul’dan kaçıp milli mücadeleye katılan isimlerden biriydi. O bir avuç kahraman pilot ve teknisyenden biri olarak çok büyük emekler vermişti.

İzmit Üçüncü Tayyare Bölüğü'nde göreve başlayan Pilot Remzi, 28 Şubat 1923 tarihinde bir görev uçuşu sırasında tayyaresi arızalanarak İzmit Körfezi'ne düştü. Şehit olmasının ardından mezarı önce Fevziye Camii haziresine yerleştirildi. Daha sonra ise mezarı İzmit Namazgâh Şehitliği'ne nakledildi.

Namazgâh Şehitliği'nde unutan kahraman mezarlarından biriydi ta ki 2008 yılına kadar.

Büyükşehir Belediyesi yetkilileri, İzmit Bağçeşme Mezarlığı Namazgah Şehitliği'nde, Osmanlı dönemine ait mezar taşlarını incelerken kırık bir kitabe buldu. Aralarında tarihçi ve arkeologların bulunduğu yetkililerin yaptığı incelemelerin ardından kitabenin İzmit’in ilk hava şehidi pilot Remzi Bey'e ait olduğu anlaşıldı.

Mezar daha sonra, Kocaeli Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'ndan izin alarak bakıma aldı.

1923 yılında Osmanlıca olarak mermer üzerine yazılan mezar kitabesi, hem yazılış şekli hem de üzerindeki süslemeleriyle oldukça dikkat çekicidir.

Kabartma karakterli olan kitabe üzerinde, ay yıldızlı hilali çevreleyen kartal kanadı süslemesi bulunmaktadır. Havacılık alanında uçmayı temsil eden bu figür, mezar kitabesi üzerinde oldukça başarılı bir şekilde işlenmiştir.

Şehit Pilot Remzi Bey mezar kitabesi, Kocaeli’de bu formda yapılmış tek ve en önemli örnektir.

Türkiye’nin kurtuluş mücadelesine katılan Pilot Remzi, Pilot Vecihi ve tüm kahramanları saygı ile anıyoruz.