Kasımiye Medresesi ve Hayat Havuzu

Kasımiye Medresesi… Kadim kültürlerin merkezi Mardin’in uçsuz bucaksız Mezopotamya Ovasında inşa edilmiş, Artuklu Mimarisinin en muazzam örneklerinden biri ve hatta bence en şaheseri…

Yüksek merdivenlerden yukarı çıkıp, hemen kapı önünde grup resmi çektirmek en mutlu olduğum anlardan biri. İçeriye girerken bir koridordan geçip avluya çıkılıyor. Ve avluya girildiği an büyülenmemek mümkün değil… Donup kalıyorsunuz manzara karşısında… inanılmaz mistik bir yapı ve harika bir güzellik… Mardin mimarisinin en güzel örneğini Kasımiye Medresesinde görmek mümkün. Sarı rengin en çok yakıştığı kent Mardin ve Mardin’in en güzel yapılarından biri Kasımiye…

Avluya girdiğiniz zaman dikkatinizi çekecek en belirgin yer havuzdur: HAYAT HAVUZU… 700 yıllık bu tarihi yapıda diğer dikkat çekici kısım ise avludan dersliklere açılan kapılardır. Kapı yüksekliği bir metreden biraz fazla. Bu yüksekliğin sebebi ise öğrencinin derse girerken hocasına hürmet edip başını öne eğmesi ve saygıda kusur etmemesi…

Medrese Artukoğulları zamanında yapımına başlanıp Akkoyunlular hükümdarlığı zamanında Sultan Kasım tarafından tamamlanmış ve rivayet odur ki; Sultan Kasım burada katledilmiştir. Ve yine rivayet odur ki Sultanın kız kardeşi kardeşi öldürüldüğünde onun gömleğini alıp, avluda ağıtlar söyleyerek ağlaya ağlaya kanlı gömleği duvarlara sürmüştür. Sultan katledilirken vücudundan etrafa sıçrayan kanların duvardaki izleri hala durmaktadır.

Yine medrese duvarından akan su tasavvufi bir mana taşımaktadır. Bu yazıyı yazmama da sebep olan kısım tam da burası… Beni de en çok etkileyen yerin ta kendisi bu havuz ve çeşme … şöyle ki çeşmenin üzerindeki üç lale motifi ve vav harfi anne, baba ve çocuktur. Çeşmeden akan su insan hayatındaki doğumu anlatıyor. Suyun yavaş yavaş akıp ilk havuza dolması bebeklik ve çocukluk çağını, suyun sesi bebeğin ağlamasını, suyun akıp aşağıda toplanması ve fıkır fıkır akması gençlik çağlarını, havuza toplanması yaşlılığı ve ölümü temsil eder. Havuzda toplanan su alem-i ervahı da rivayet eder. Bu havuza ‘hayat havuzu’ denilmesi bundandır. Havuzdan süzülen su, tüm Mezopotamya ovasına dökülerek hayat saçar. Bu etkileyici hikayeyi ilk duyduğumda şaşkınlıktan hayrete düşmüş ve hayranlıktan büyülenmiştim.

‘Gündüzü seyranlık gecesi gerdanlık’ olan harikalar diyarı, büyülü şehir Mardin’in en güzide yapısı Kasımiye… Sadece bu kadar da değil, mutfak kapısının üzerinde bulunan 99 lale figürü Allah’ın 99 ismini, aşağısındaki 63 papatya sembolü, Hz Muhammed’in yaşını ve kapının üstündeki sağ ve solda 4’er tane olmak üzere toplam 8 oyuk ise cennetin 8 kapısına işaret eder.

Mardin’e gidip, Kasımiye Medresesini gezmeyen, medreseye gelip Musa’ya resmini çektirmeyen de ne biliyim yani deyip yazımı noktalıyorum… Yeni yollarda yeni rotalarda görüşmek dileğiyle.