Pulmoner Hipertansiyon Nedir?

Pulmoner hipertansiyon, akciğerlerin kan damarlarında ve kalbin sağ tarafındaki odacıklarda, yani sağ atriyum ve sağ ventrikülde yüksek basınç ile karakterize bir durumdur. Bu terim, pulmoner hipertansiyon (PH), özellikle akciğerlerdeki yüksek basıncı ifade eder.

Sizleri Pulmoner Hipertansiyon nedir, nedenleri ve belirlileri nelerdir ve tanısı nasıl konur gibi merak edilen noktalarda aydınlatacağız.

PULMONER HİPERTANSİYON NEDİR?

Pulmoner hipertansiyon, kalp ve akciğer sağlığını tehdit eden, ilerleyici ve ölümcül bir hastalıktır. Bu hastalıkta, akciğerlerdeki küçük damarlar daralır, tıkanır veya hasar görür. Bu da kanın akciğerlerden kalbe dönmesini güçleştirir ve akciğer atardamarlarında basınç artışına yol açar. Bu basınç artışı, kalbin sağ tarafını oluşturan odacıkların (sağ kulakçık ve sağ karıncık) daha fazla çalışmasını gerektirir. Zamanla, kalp kası yorulur, zayıflar ve işlevini yitirir. Bu da kalp yetmezliği ve ölüme neden olabilir.

PULMONER HİPERTANSİYONUN NEDENLERİ

Pulmoner hipertansiyonun birçok farklı nedeni olabilir. Bazı durumlarda, hastalığın altında yatan bir sebep bulunamaz. Bu duruma idiyopatik pulmoner hipertansiyon denir. Bazı durumlarda ise, hastalık başka bir hastalığın sonucu olarak ortaya çıkar. Bu duruma sekonder pulmoner hipertansiyon denir. Sekonder pulmoner hipertansiyonun en sık nedenleri şunlardır:

• Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH): Akciğerlerdeki hava yollarının daralması ve iltihaplanması ile karakterize bir hastalıktır. Sigara içmek, hava kirliliği, mesleki maruziyetler gibi faktörler KOAH’a neden olabilir.
• Ailevi pulmoner hipertansiyon: Bu hastalık genetik bir bozukluk nedeniyle ortaya çıkar.
• Obezite ve obstrüktif uyku apnesi: Obezite, vücuttaki yağ dokusunun artması ve vücut kitle indeksinin (VKİ) 30’un üzerinde olması durumudur.
• Cinsiyet: Pulmoner hipertansiyon kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Özellikle nedeni bilinmeyen pulmoner hipertansiyonda, kadınların erkeklerden yaklaşık 2,5 kat daha fazla risk altında olduğu belirlenmiştir.
• Bağ doku hastalıkları: Bağ doku hastalıkları, vücudun bağ dokusunu oluşturan proteinlerin yapısını veya işlevini bozan hastalıklardır.
• İnterstisyel akciğer hastalığı: İnterstisyel akciğer hastalığı, akciğer dokusunun iltihaplanması, fibrozisi (sıkılaşması) ve yara izi oluşması ile karakterize bir hastalıktır.
• Pulmoner tromboemboli: Pulmoner tromboemboli, vücudun başka bir bölgesinden kopan bir kan pıhtısının akciğer atardamarına gelmesi ve burada tıkanmaya neden olması durumudur.

PULMONER HİPERTANSİYONUN BELİRTİLERİ

Pulmoner hipertansiyonun en sık görülen belirtisi nefes darlığıdır. Nefes darlığı, özellikle egzersiz yaparken veya yorulduğunuzda ortaya çıkar. Diğer belirtiler arasında şunlar sayılabilir:

• Göğüs ağrısı
• Baş dönmesi veya bayılma
• Çarpıntı veya kalp atışının hissedilmesi
• Ayaklarda veya karında şişlik
• Morarma veya solukluk
• Halsizlik veya yorgunluk
• İştahsızlık veya kilo kaybı

PULMONER HİPERTANSİYONUN TANISI

Pulmoner hipertansiyonun tanısı için, doktorunuz sizinle konuşacak, muayene edecek ve bazı testler isteyecektir. Bu testler arasında şunlar bulunabilir:

• Kan testleri: Kan testleri, akciğerlerdeki oksijen seviyesini, kan hücrelerini, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını, bağ doku hastalıklarını ve kan pıhtılaşmasını etkileyen faktörleri ölçer.
• Göğüs röntgeni: Göğüs röntgeni, akciğerlerdeki anormallikleri, kalbin büyüklüğünü ve şeklini, akciğer atardamarının genişlemesini ve pulmoner tromboemboliyi gösterir.
• Elektrokardiyografi (EKG): EKG, kalbin elektriksel aktivitesini kaydeder. EKG, kalbin sağ tarafındaki yüklenmeyi, ritim bozukluklarını ve kalp krizini gösterir.
• Ekokardiyografi (EKO): EKO, kalbin ultrason görüntüsünü alır. EKO, kalbin yapısını, fonksiyonunu, kapakçıklarını, akciğer atardamarındaki basıncı ve pulmoner tromboemboliyi gösterir.
• Solunum fonksiyon testleri: Solunum fonksiyon testleri, akciğerlerin hava akımını ve kapasitesini ölçer.
• Altı dakika yürüme testi: Altı dakika yürüme testi, pulmoner hipertansiyonun şiddetini ve tedavinin etkinliğini değerlendirmek için kullanılır.
• Bilgisayarlı tomografi (BT): BT, akciğerlerin ve kalbin kesitsel görüntülerini alır.