Şakir Zümre Kimdir, Nerelidir?

Asıl adı Zümrezade Ahmet Şakir olan Şakir Zümre kariyeri mercek altına alındı. Arama motorlarında Şakir Zümre sorgusu yapıldı. Savunma sanayinin öncüsü olarak görülen Şakir Zümre kariyeri sizler için derlendi. Peki, Şakir Zümre kimdir, nerelidir? İşte merak edilen detaylar..

Şakir Zümre Kimdir?

Asıl adı Zümrezade Ahmet Şakir olan Şakir Zümre 1885 yılında Bulgaristan’ın Varna kentinde dünyaya geldi. Cenevre Üniversitesi’nde hukuk eğitimi alan Şakir Zümre 1908 yılında mezun oldu. Bulgaristan’da avukatlık ve ticaretle uğraştı ve ardından Varna’dan milletvekili oldu. Mustafa Kemal Atatürk’ün yakın arkadaşı olan askerle dost olan Şakir Zümre milli Mücadele sırasında Anadolu’ya silah ve mühimmat göndermede aktif rol oynadı. Getirdiği teknisyenler sayesinde İstiklal Savaşı’na yardım eden Şakir Zümre'ye TBMM tarafından İstiklal Madalyası verildi.

Şakir Zümre Nereli?

Doğum yeri Bulgaristan’ın Varna kenti olan Şakir Zümre'nin eğitim ve siyasi hayatının bir kısmı Bulgaristan’da geçti. 1923 yılında Türkiye’ye davet edildi. 1925 yılında İstanbul Haliç (Sütlüce/Karaağaç) kıyısında tamamen yerli sermaye ile Türk Sanayii Harbiye ve Madeniye Fabrikası'nı kuran Şakir Zümre Türkiye’nin ilk özel sektör silah-­cephane fabrikasına sahip oldu. Fabrikada 100/300/500/1000 kilogram olan uçak bombaları, denizaltı bombaları, mayınlar, el bombaları, fişekler ve aydınlatma mühimmatı gibi pek çok savunma ürünü üretildi. II. Dünya Savaşı sırasında işçi sayısı 2000’e ulaşan Şakir Zümre Yunanistan, Bulgaristan, Polonya, Mısır, Ürdün, Suriye gibi ülkelere fabrikasıyla ihracat yaptı.

Şakir Zümre Sobaları

1944 yılından itibaren ABD Marshall yardımı nedeniyle savunma sanayi duruşa geçti. Fabrika, tarım aletleri, döküm eşyalar, İş Bankası kumbaraları, sıhhi tesisat malzemeleri, elektrikli ütüler ve özellikle Şakir Zümre markalı soba modelleri üretmeye başladı. Zonguldak, Zümre, Ağaçlı, Çiftlik, Köylü, kuzine gibi üretimler yapıldı.

Şakir Zümre Fabrikası Nerede?

Şakir Zümre'nin sahibi olduğu Şakir Zümre fabrikası İstanbul'da Haliç kıyısında bulunan Sütlüce Karaağaç Caddesinde bulunuyor. Fabrika kapandıktan sonra otopark gibi kullanımlar alanda yapıldı.

Şakir Zümre Nasıl Öldü?

Türkiye'de savunma sanayinin öncüleri arasında yer alan Şakir Zümre 16 Haziran 1966 tarihinde İstanbul’da vefat etti. Fabrika ailesi tarafından onun ölümünden sonra da dört yıl faaliyet gösterdi ancak 1970 yılında tamamen kapandı.

Şakir Zümre Olayı Nedir?

Türkiye’nin ilk özel savunma sanayi tesisi olarak milli mücadelenin ardından kurulan fabrika II. Dünya Savaşı'nda milli üretimle ordunun ihtiyaçlarını karşıladı. Ancak savaştan sonra ABD’ye giren Marshall yardımı ve NATO politikaları doğrultusunda yerli savunma üretimi durduruldu. Fabrika sivil üretime geçti. En son kapanarak Türkiye'nin savunma sanayindeki özel sektör öncülüğünün sona erdiği bir döneme işaret etti.

Şakir Zümre İstiklal Harbi Önemi

Türk Kurtuluş Savaşı sırasında ve sonrasında Türkiye'nin savunma sanayiine yaptığı katkılarla önemli bir rol oynayan Şakir Zümre Cumhuriyet'in ilk yıllarında Türkiye’nin yerli savunma sanayisinin temellerini atan kişilerden oldu. İstiklal Harbi döneminde de dolaylı yollarla hizmet ettiği bilinen Şakir Zümre'nin sunduğu destekler şöyle;

- Silah Temini ve Lojistik Destek: Şakir Zümre Kurtuluş Savaşı döneminde özellikle yurt dışından silah ve mühimmat temini konusunda aktif rol oynadı. Bulgaristan'da yaşadığı dönemde Türkiye’ye silah ve malzeme temininde bulunduğu biliniyor. Bu yönüyle, cephede savaşan askerlerin ihtiyaç duyduğu silah ve mühimmatın sağlanmasına katkı verdi.

- Milli Mücadele’ye Gönülden Destek: O dönem yurt dışında yaşayan bazı Türkler gibi, Şakir Zümre de Milli Mücadele’yi desteklemiş ve elde ettiği bağlantılarla Anadolu’daki Kuvayı Milliye güçlerine yardımcı olmaya çalışmıştır.

- Atatürk’le Yakın İlişkisi: Kurtuluş Savaşı’ndan sonra Mustafa Kemal Atatürk ile yakın ilişki kurmuş ve onun teşvikiyle savunma sanayine yönelmiştir. Bu ilişki, onun savaş sonrası Türkiye’ye dönüp yerli silah üretimi yapmasında etkili olmuştur. 1925 yılında kurduğu Şakir Zümre Sanayi ve Ticaret A.Ş., Türkiye'nin ilk özel sektör silah ve mühimmat fabrikası olarak bilinir. Fabrika başta Türk ordusu için bomba, mermi ve diğer mühimmatları üretmiştir. Bu Türkiye'nin dışa bağımlılığını azaltma yolunda büyük bir adım olarak kabul edilir.