Yaz mevsiminin korkulu rüyası geri geldi! İşte bilmeniz gereken her şey... Prof. Dr. Sıla Akhan açıkladı!

Türkiye 2025 yazında kene vakalarındaki ciddi artışla karşı karşıya. Özellikle Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) vakalarının ülke genelinde ve Kocaeli özelinde artış göstermesi, uzmanları endişelendiriyor. Konuyla ilgili gazetemize değerlendirmelerde bulunan Kocaeli Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sıla Akhan, küresel iklim değişikliğinin bu artışta temel rol oynadığına dikkat çekti. Akhan, “İklimin ısındığı ve doğaya çıkışların arttığı bahar ve yaz aylarında risk daha da büyüyor.” Dedi.

KKKA ARTIK SADECE BİR BÖLGEYE AİT DEĞİL

Türkiye’de endemik hale gelen KKKA, artık sadece belirli illerle sınırlı değil. Özellikle iklimin ısındığı ve doğaya çıkışların arttığı bahar ve yaz aylarında risk daha da büyüyor. Prof. Dr. Akhan ise “İlk kez 1945 yılında Kırım’da, sonra 1954 yılında Kongo’da görülen KKKA viral zoonotik bir hastalık. Ateş, kas ağrıları, ciltte, mukozada, iç organlarda kanama ile kendini belli eder. Türkiye’de Hyalomma marginatum kenesi özellikle olmakla beraber, başkaları da artık görülebilir. KKKA virüsünün farklı genetik türleri de bulunuyor. Taşıyıcı kene türlerinin çeşitliliği, hastalığın farklı coğrafyalarda ortaya çıkmasına yol açıyor.” İfadelerine yer verdi.

“KIRSAL BÖLGELERDE YAŞAYANLAR DAHA DİKKATLİ OLMALI”

Kenelerle temas ihtimali olan herkesin risk grubunda yer aldığına dikkat çeken Prof. Dr. Sıla Akhan, özellikle çiftçiler, hayvancılıkla uğraşanlar ve kırsalda yaşayanlar için özel önlemlerin altını çizdi. “Kenenin yaşam siklusu içinde daha çok bulunabildiği ve çoğalabildiği dönemde aktiftir; ki bu nisan ayından ekim ayına kadar olan dönemdir. İnsana geçmesi için ya kene tutunması ile ya da enfekte hayvanın kanı ile temas sonrası gerçekleşir. Türkiye’de endemik bir hastalıktır. Ortam ve koşulları sağlarsa salgın yapacak duruma gelebilir. Şu unutulmamalıdır ki; sıklıkla %88 subklinik seyir gösterir. Ölümcül seyretme potansiyeli vardır. Hastaların yaklaşık üçte biri kene ısırığından bahsetmez. Kene ile temas edebilecek herkes risk altındadır.”

KENE ISIRIĞI SADECE KKKA'YA NEDEN OLMUYOR

Kene ısırığının yol açabileceği tek hastalık KKKA olmadığını söyleyen Akhan, “Anaplasma, Babesia, Bartonella, Coxiella, Rickettsia gibi çok farklı etkenleri taşıyarak, 100’den fazla farklı hastalıklara yol açabilir. Hepsinin tuttuğu sistem ve semptomlar birbirinden çok farklıdır. Kene öyküsü olan herkeste klinik seyrin mutlaka hastanede takip edilmesi önemlidir. Ateş önemli bir belirteçtir.” Dedi.

“BELİRTİLER 1 HAFTA İÇİNDE ÇIKIYOR”

Belirtilerin 1 hafta içinde ortaya çıktığını söyleyen Akhan, “Kuluçka süresi 3–7 gün olup, ani başlayan ateş, kas ağrıları, halsizlik ile başlar. Ağır vakalarda böbrek fonksiyonlarında bozulma, bilinç bozukluğu yoğun bakım ihtiyacına kadar ilerleyebilir.” Dedi.

YANLIŞ MÜDAHALE HAYATİ RİSK OLUŞTURABİLİR

Kene ısırığı sonrası vatandaşların yaptığı ilk müdahale, bazen hastalıktan daha tehlikeli hale geldiğini belirten Akhan, “Kişinin keneyi kendisini çıkarmaya çalışması, kenenin parçalanmasına yol açacağı için tehlikelidir. Virüsün yayılmasına, kana karışmasına yol açacaktır. Kenenin temiz şartlarda yerinden oynatılarak yavaş yavaş çıkarılması çok önemlidir.” Dedi.

HALK BİLİNÇLİ Mİ? BİLGİLENDİRME YETERLİ Mİ?

Kenelere karşı farkındalık, alınacak önlemlerin en başında geliyor diye uyarı da bulunan Sıla Akhan, “Bu konuda bilinçlendirmeye devam etmek çok önemli. Herkesin sıcak havaların başlaması ile doğada kene ile karşılaşmasının çok olası olduğunu vurgulamak gerekir diye düşünüyorum. Kişinin kendisinin vücuduna yapışmış bir kene olup olmadığını kontrol etmesinde fayda var. Genellikle koyu bir ben gibi görünecektir.” Dedi.