İşgal Kuvvetleri Komutanı Ian Hamilton’ın pişmanlığı: Kaybeden her şeyin hesabını vermek zorundadır

Kocaeli Haber - Yaklaşık 30 yıldır İzmit’te sahaflık yapan Şerafettin Ergül, Çanakkale Savaşı'nda Akdeniz Seferi Kuvvetlerine komutanlık yapan Sir Ian Hamilton’ın kaleme aldığı 1920 basımı Gallipoli Diary (Gelibolu Hatıraları) isimli eser hakkında bilgi ve fotoğrafları ilk kez Nokta Gazetesi ile paylaştı.

1920 BASIMI

Hamilton’ın Mançurya ve Gelibolu Savaşı hatıraları, gözlemleri ve tanıklıklarından oluşan 2 ciltlik eser, 1920 yılında Londra’da basılmış. Gelibolu Savaşı hakkında detaylı notlar, haritalar ve illüstrasyonlar içeren eser, dönemi hakkında oldukça önemli bilgiler sunuyor.

“KAYBEDEN HESAP VERMEK ZORUNDADIR”

“Ne yapsak olmadı, gebe dağlar Türk doğruyor” sözüyle bilinen Hamilton, Gelibolu Hatıraları isimli eserinin ön sözünde “Savaş hakkında kesin olan tek şey, taraflardan birinin kazanamayacağıdır” ve “Kazanana soru sorulmaz. Kaybeden ise her şeyin hesabını vermek zorundadır” diyor.

“BU GÜNLÜKLERİ BIRAKIYORUM”

Bizimle, 105 yıl önce Londra’da basılmış olan Ian Hamilton’ın Gelibolu Hatıraları eserini paylaşan Sahaf Şerafettin Ergül, kitabın ön sözünden şu alıntıyı yapıyor:

“Binlerce insanın kaderi bize bağlı... Tanrı yaptığımız kötülükleri onaylayacak mı bilmiyorum ama eğer birileri beni yaptıklarımdan dolayı yargılayacak olursa diye bu günlükleri bırakıyorum.”

İTİRAF GİBİ

Ergül, bu sözler üzerine “Sadece bu cümlesi bile yaptıkları kötülüklerin korkunç boyutlarının itirafı değil mi?” diye soruyor ve ekliyor:

“ANLATMAYA ÇALIŞTIĞI ŞEYLER VAR”

“Kitaplarda canlı varlıktır. Geçmişten günümüze bizlere bir şeyler anlatırlar. Bugün elimizdeki bu Gelibolu Hatıraları isimli kitabın da bizlere 1915’den bugüne anlatmaya çalıştığı bir şeyler var ve pek çok sırrı barındırıyor. Olumlu ya da olumsuz yanlarını okuduktan, inceledikten sonra oturup konuşacağız. Biz ne yapmalıyız? Geçmişte yaptığımız, eksik bıraktıklarımız ve hatalarımız neler? Bunlara göre geleceği nasıl planlamalıyız? Karşımızdaki işgalci güçler nasıl çalışmışlar? Biz milli güçler, buradaki vatanseverler, ülkesinin seven insanlar, ordumuz, devletimiz bunları nasıl planlayacak?”

“PLANLAMALARIMIZ OLACAKTIR”

Ergül, “Onları iyi tanırsak, onların yazdıkları eserleri iyi incelersek bizim de buna göre düşünce ve planlamalarımız olacaktır” diyerek yeni neslin de bu bilinçle hareket edeceğini umduğunu söyledi.

ÖRNEĞİ GÖRÜLMEMİŞ SALDIRGANLIK

Çanakkale’de çok ciddi bir savaş yaşandığının altını çizen Ergül, “Böyle bir acımasızlık, böyle bir vahşetin dünyada örneği görülmemiştir. Örneği görülmemiş bir saldırganlık vardı. Açıkcası bana kalırsa bu işgalci kuvvetler bir soykırım suçlusudur. Çünkü orada gerçek bir soykırım yaşanmıştır. Gerçek bir vahşet yaşanmıştır. Bunları da dile getirip uluslararası mahkemelerde o işgalci güçlerin savaş suçlusu olarak yargılanması gerekir diye düşünüyorum. Soykırım suçu çok ciddi bir suçtur” ifadeleri kullandı.

ÇOK İYİ ANLATILMALI

Bu yaşananları çocuklarımıza çok iyi anlatılması gerektiğini vurgulayan Ergül, “anlatmalıyız ki kendilerini korusunlar, kollasınlar ve aydınlansınlar” dedi.

OLDUKÇA DETAYLI

Ergül, ardından Ian Hamilton’ın Gelibolu Hatıraları isimli kitabından önemli bölümleri bizlerle paylaşarak, “çok detaylı ve yıllar öncesinden çalışmaya başlamışlar. 5 yıllık bir dönemi (1915-1920) kapsayan bir çalışma. Hem Türkiye’nin kıyısı, Gelibolu, Çanakkale.. Çok detaylı çalışılmış buralar. Kitaptaki haritalarda denizin derinliğine kadar bilgiler var. O kadar detaylı. Bizim denizlerimizi abluka altına alan işgalci güçler, titiz bir çalışma yapmışlar. Bu işgalci komutanın yazdıklarından bunu gördüm. İnce elemişler, sık dokumuşlar. Bu çalışmalar onlar tarafından sadece o günler için yapılmadı. Geleceği de planlamışlar.” sözlerini kullandı.

DERS ÇIKARILMALI

Eserde yer alanların Türkiye için önemli veriler içerdiği ve bunlardan ders çıkarılması gerektiğini belirten Ergül, her durumu hazırlıklı olunması gerektiği belirtti.

PİŞMANLIK KOKAN SÖZ

İşgal kuvvetleri komutanı Hamilton, bir gün yargılanacak olursa diye bıraktığını söylediği günlüklerin önsözünde belki de itiraf gibi bir pişmalıkla söylüyor: “Kaybeden her şeyin hesabını vermek zorundadır” diye ama “Çanakkale’yi huzur içinde bırakmak daha akıllıca ve daha onurlu olmaz mıydı?” şeklinde bir soruyu vatanını savunanlara sorma cesaretini gösteriyor!

Sonuç olarak; not edilmesi gereken, pişmanlık kokan bir söz daha geliyor Hamilton’dan:

“Tüm Gelibolu’yu 2,5 cm metal ile kaplayacak kadar mermi kullandık yine de kazanamadık. İnanılır gibi değildi. Türkler, artık burada karınca bile yaşayamaz dediğimiz yerlerden çıkarak bize mermi yağdırıyordu.”

(KAYNAK: MURATHAN BİRİNCİ)