Oğuzhan Keleş: Sadece kamu kaynaklarıyla kentsel dönüşümü tamamlamamız mümkün değil

Nokta TV ekranlarında yayınlanan Melih Can Şenol ile Akademi Noktası programına konuk olan Kocaeli Müteahhitler Birliği Başkanı Oğuzhan Keleş, kentsel dönüşüm konusunda neden istenen seviyeye ulaşılamadığı konusunda önemli açıklamalarda bulundu.

KENT MERKEZLERİNDEKİ YAPI STOĞU

2000 yılı öncesi yapıların büyük bir çoğunluğunun ilçe merkezlerinde bulunduğunu dile getiren Keleş, “Kocaeli’de özellikle ilçe merkezlerinde ağırlıklı olarak 2000 yılı öncesi bir yapı stoğu var. Sebebi ise; 1950 ile 2000 yılları arasında yerleşim ve ticari alanların daha çok merkezlerde yerleşmiş olması. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin ‘Kocaeli’de Büyük Dönüşüm Başlıyor’ adlı toplantıda sunduğu lansmanda ilk etapta yenilenmesi planlanan yapılarda bu yapılar. Bu bölgeler Kocaeli’de öncelikli riskli alanlar olarak tespit edilmiş” dedi.

“DEPREMDE BÜYÜK HASAR ALINACAĞI BİLİNİYORDU”

Yapı envanter çalışmasının aslında bilinen bir gerçeği somut hale getirdiğini belirten Keleş, “Yapılan envanter çalışmasında 130 bin bağımsız bölüm belirlendi. Bunların 105 bini konut, 20-25 bini de ticari alan. Bunların içinde de acil çözüm bekleyen 20-25 bin bağımsız bölüm belirlendi. Belirlenen bölümlerde tam olarak bu bölgelerde bulunuyor. Peki biz bunu yeni mi öğrendik? Aslında insanların genel anlamda bildiğinin somutlaşmış haliydi. Buraların deprem gördüğünü ve riskli olduğunu ikinci bir depremde büyük hasar alınacağı biliniyordu” ifadelerinde bulundu.

KENTSEL DÖNÜŞÜMDE HIZ NEDEN ARTMIYOR?

Kentsel dönüşüm konusunda istenen seviyeye gelinememesinin en önemli sebebini açıklayan Keleş, “1999 depreminden sonra planlarda yapılan değişikliklerle Kocaeli’de 3-4 kat sınırlandırması getirildi. Ancak 1999 öncesi yapı stoğunda 7-8 katlı yapılar var. Bu sebeple de ekonomik olarak hem vatandaş hem de özel sektör nezdinde çözüm üretilemedi. Biz, kentsel dönüşümle ilgili riskli alanlarımızda ada, mahalle ve parsel bazlı bir şekilde planların güncellenmesi gerektiğini ve hem vatandaşa hem özel sektöre hem de kamunun güncel ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için planların avantajlı bir şekilde tasarlanıp bugünün ihtiyaçlarını da karşılayacak şekilde olması gerektiğini belirttik. 2025 yılı itibariyle KBB bu konuda ciddi bir çalışma yaptı. Hem Kocaeli Müteahhitler odası hem de ticaret odalarına sunuldu. Biz de görüşlerimizi ortak bir metinle KBB’ye teslim ettik. KBB’de son değerlendirmeleri yapıp 2025 yıl sonuna kadar meclise getireceklerini belirtti.

ARTAN İNŞAAT MALİYETLERİ

Bu iş kolay değil. İnşaat sektörü ‘Rahip Brunson krizi’ sürecine kadar ki süreç vatandaşın alım gücü ve özel sektörün iş yapabilmesi konusunda uygun bir zaman aralığıydı. Fakat son 10 yılda inşaat maaliyetleri 20 kat arttı. 2010 ile 2018 arasını kıyasladığımızda vatandaşımızın çok kolay bir katkı sağlayamayacağı görülüyor. Bu sebeple kamu ve belediyelerin sunacağı imkanlarla büyük ihtiyaç var. Bu desteklerin sağlanması özel sektörün de bu işe girmesiyle sonuçlanacaktır” dedi.

“BİLİMSEL OLARAK DA TEKNİK OLARAK DA MÜMKÜN DEĞİL”

Yalnızca kamu kaynaklarıyla kentsel dönüşüm sürecinin tamamlanamayacağını bu sebeple özel sektörün işin içine girmesi gerektiğini vurgulayan Keleş, “Bugün tek başına kamu kaynaklarıyla kentsel dönüşümü tamamlamamız bilimsel olarak da teknik olarak da mümkün değil. Bugün Türkiye’de özel sektör yılda ortalama 800-900 bin konut üretebilme sahip. Kamu ise TOKİ ve Emlak Konut marifetiyle 100-110 bin konut üretebiliyor. Yani biz bu işin içine özel sektörü dahil edemeyip finansman planlarıyla destekleyemezsek ve imar ve kat artışı sağlamazsak olmaz. KBB ilk etapta 5 bin bağımsız bölüm açıkladı. Ama bu sadece bir başlangıç. Kat malikleriyle görüşülmesi, finansmanı ve yapım sürecini düşündüğünüzde bu gerçekten zor bir süreç” şeklinde ifadelerde bulundu.