Akse Sapağı’nda kullanılan NATM yöntemine dair rapor: İnsan hatasından en çok etkilenen yöntem!

Gebze-Darıca Metro Hattı Akse Sapağı’nda bulunan 7 katlı binanın çökmesi sonucu 5 kişilik bir aileden 4 kişi vefat etmiş, sadece bir kişi kurtulmuştu. Binanın neden çöktüğüne dair araştırmalar sürerken en önemli iddialardan birisi binaya çok yakın alanda gerçekleşen Gebze-Darıca Metro Hattı inşaatı. Bölgede “pivot bölge” konumunda olan çok işlek bir alana inşa edilen Akse Sapağı durağı resmi bilgilere göre Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu (NATM) ile inşa edilmekteydi.
Issıkgöl Caddesi üzerinde bulunan 7 katlı Arslan Apartmanı’nın neden çöktüğü tartışmaları sürerken nedense bölgede kullanılan ve belirli riskler barındıran Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu (NATM) çok fazla tartışılmadı.

NATM YÖNTEMİ NEDİR?

Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu (NATM) Vikipedi’ye göre, “Tünelin içinde açıldığı kaya ortamına kendi kendini taşıtma ilkesine dayanır. Yöntemin prensibi, en uygun kazı ve sağlamlaştırma yöntemleri kullanılarak kazı sonrasında oluşacak ikincil gerilme ve deformasyonların, kaya yapısının stabilizesini bozmayacak şekilde denetlenmesi, yönlendirilmesi ve kayaçların ilk sağlamlığını olabildiğince koruyarak boşluğu çevreleyen bölgenin kendi kendini tutan ve taşıyan bir statik sistem oluşturulmasıdır” denilmekte. Bu yöntem "hareket halinde tasarım" olarak biliniyor.

1994 FACİASI

NATM yönteminin tartışılmaya açıldığı en büyük olaylardan birisi İngiltere Heathrow Express’i hattında 1994 yılında yaşandı. Heathrow Express, Londra Heathrow Havalimanı ile Londra Paddington’u birbirine bağlayan tren hattı olarak biliniyor. Olay, 1994 yılında Heathrow Ekspresi'nin yapım aşamasındayken yaşandı. Havaalanının iki pisti arasında oluşan devasa krater, otoparkları yıkıp binaların sallanmasına neden olunca yüzlerce uçuş iptal edildi. Olay üç gün boyunca devam ederken, projenin Avusturyalı danışmanlarına 500 bin sterlin ceza verildi.

YÖNTEMİN EN BÜYÜK İKİ DEZAVANTAJI

Uluslararası akademik dergilerde de sıklıkla tartışılan yöntemlerden biri olarak öne çıkan NATM yönteminin en büyük iki dezavantajı ise Gebze’de yaşanan süreci özetleyebilir. Dünyaca ünlü Nature dergisinde çıkan makaleye göre bu yöntem yüzey oturmasına sebep olabiliyor. Özellikle sığ veya dolgu zeminlerde, NATM sekansları yüzey oturmalarına neden olup, üzerinde taşıdığı bina ve yapılar için riskli durumlara yol açıyor. Bir diğer dezavantajı ise izleme ve uygulama bağımlılığı. İngiltere Sağlık ve Güvenlik Kurumu’nun (HSE) “Safety of the New Austrian Tunnelling Method (NATM) Tunnels” başlıklı 1996 tarihli inceleme raporu 1994 Heathrow Express tünel çökmesi sonrası NATM yönteminin güvenlik açıklarını incelemiş ve buna göre, NATM yönteminin güvenliği sürekli izleme ve yönetim sistemine bağlı olduğu kanaatine ortaya çıkmış. Rapora göre NATM insan hatasından en çok etkilenen yöntem olarak nitelendiriliyor.

GEBZE’DE NATM SAĞLIKLI BİR ŞEKİLDE KULLANILDI MI?

Gebze’de sorulması gereken soruların başında bu nedenle tünel açma yönteminin güvenirliği ve nasıl uygulandığı sorusu yatıyor. Gebze’de NATM yöntemi sağlıklı bir şekilde kullanıldı mı? An an ölçümler yapıldı mı? Buna dair kayıtlar tutuldu mu? Bölgede CİMER’e başvuran vatandaşların başvurularının sonuçları ne oldu?

İŞTE NATM YÖNTEMİ: