Hülya Kuşcu: Sadece bir sınav, hayatın tamamı değil

Sınav dönemi ve akademik sorumluluklar öğrencilerde stres ve kaygıya neden olabiliyor. Uzm. Psikolog Hülya Kuşcu, başarı baskısının özgüven eksikliği ve tükenmişlik gibi sorunlara yol açabileceğini belirtiyor.

11 Mayıs 2025 10:25 Son Güncelleme: 11 Mayıs 2025 13:10

Hülya Kuşcu: Sadece bir sınav, hayatın tamamı değil

SUDE KALYONCUOĞLU - ÖZEL HABER

Sınav dönemi öğrencilerde yoğun stres ve kaygıya yol açmasına neden olabiliyor. Bu süreçte hem öğrencinin hem de ailenin psikolojik olarak desteklenmesi büyük önem taşıyor. Nokta Gazetesi olarak sınav döneminde oluşan kaygı ve başarı baskını Uzman Psikolog Hülya Kuşcu ile detaylı bir şekilde ele aldık.

“BAŞARILI OLURSAM SEVİLİRİM“

Başarı baskısının ileride çocuğun, özgüven eksikliğine veya tükenmişlik sendromuna yol açacağını belirten Uzm. Psikolog Hülya Kuşcu, “Ne yazık ki başarı baskısı çocuğun geleceğinde özgüven eksikliği, değersizlik hissi ve hatta tükenmişlik sendromu gibi ciddi psikolojik sonuçlara yol açabilir. Çünkü bu baskı, çocuğun başarıyı bir varoluş meselesi gibi görmesine , “Başarılı olursam sevilirim, olmazsam yetersizim” gibi bir inanç sistemi gelişebilir. Tıpkı bir çiçeğe sürekli daha hızlı büyümesi için bağırmak gibi… Gelişim zaman ve ilgi ister, baskı değil. Çocuklar ne kadar desteklenirse o kadar güvenli büyür. Ne kadar baskı görürse, o kadar kendi iç sesinden uzaklaşır” dedi.

“BAŞARI ÇOK BOYUTLUDUR”

Eğitim sisteminde başarı tanımı psikolojik olarak yeniden ele alınması gerektiğini vurgulayan Kuşcu, açıklamalarına şu ifadelerle devam ediyor: “ Oysa ki başarı çok boyutludur: problem çözebilme, empati kurabilme, duygularını yönetebilme, merak duygusu taşıma, sorumluluk alabilme… Bunların optik formlarda ölçülmez ama hayatta en çok gerekenlerdir.

“SADECE AKADEMİK DEĞİL”

Çocuklara yalnızca sınav kazandırmak, çalışmak, onları hayata hazırlamak değil; aksine savunmasız hale de getirebilir. Eğitim sistemi başarıyı yeniden tanımlamalı; sadece akademik değil, psikolojik ve sosyal becerilere de değer vermelidir. Çünkü gerçek başarı, sadece “kaç net yaptığın” değil, “kim olduğun ve nasıl hissettiğinle de ilgilidir” şeklinde konuştu.

“DUYGUSAL OLARAK ÇOK HASSAS OLURLAR”

Ailelere sınav döneminde çocuklarına destekleyici, anlayışlı ve sabırlı olarak yaklaşmalarını tavsiye eden Kuşcu,” Bu dönemde çocuklar duygusal olarak çok hassas olurlar. “Bu sadece bir sınav” diyebilmek bile bazen büyük bir rahatlama sağlar. Gerçekten de bu sadece bir sınav. Hayatın tamamı değil. Geleceğin tek belirleyicisi değil” dedi.

PEKİ NE YAPILMAMALI?

• Kıyaslama yapılmamalı: “Komşunun kızı ful yapmış” demek, çocuğun değil, sadece sizin çaresizliğinizin sesi olur.
• Tehdit edilmemeli: “Bu sınavda yapamazsan mahvoluruz” cümlesi çocuğun değil, ailenin kaygısını çocuğun üzerine yıkmaktır.
• Sadece not ve netler konuşulmamalı. Çocuğun ruh hali, motivasyonu, hayalleri de konuşulmalı.

KAYGI İLE BAŞ ETMENİN YOLLARI

Sınav kaygısıyla baş etmek için öğrenciler kendi başlarına neler yapabilecekleri hakkında önerilerde bulunan Kuşcu,” Sınav kaygısı, kontrol edilebildiğinde bir motivasyon kaynağıdır. Ama kontrolsüzse bir kabusa dönüşebilir. İşte öğrencilerin kendi başlarına uygulayabileceği birkaç etkili yöntem:

• Nefes egzersizleri: Günde birkaç dakika derin nefes alıp vererek bedenini sakinleştirmek sınav anındaki paniği azaltır.
• Gerçekçi planlar: Kendini yetersiz hissettirecek dev programlar yerine ulaşılabilir hedefler koymak moral verir.
• Olumsuz iç sesle yüzleşmek: “Yapamayacağım” düşüncesi geldiğinde durup, “Bu bir düşünce, gerçek değil” diyebilmek fark yaratır.
• Molalar vermek: Sürekli ders çalışmak değil, düzenli aralıklarla zihni dinlendirmek verimi artırır.
• Kendine iyi gelen şeyleri ihmal etmemek: Müzik, yürüyüş, resim… Sadece çalışmak değil, ruhu beslemek de önemlidir.