3 yılda 285 milyarlık özelleştirme planı

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı'nın hazırladığı 2026-2028 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Program (OVP), 8 Eylül’de açıklandı. Ekonomide izlenecek rotaya işaret eden programda emeklilik sisteminden enflasyon hedeflerine kadar birçok konuda veriler yer alıyor. Aydınlık, 9 Eylül tarihli haberinde faiz giderlerinin bakanlık bütçelerinin bile üzerinde olacağına dikkat çekmişti. Programdaki önemli bir diğer veri ise özelleştirmeyle ilgili.

3 YILDA 285 MİLYAR TL ÖZELLEŞTİRME

Hükûmet, 2026 ve sonrasında ciddi bir özelleştirme hedefliyor. Aydınlık Gazetesi’nde yer alan habere göre, 2024'te 18,1 milyar TL olan ve 2025'te 21 milyar TL’ye ulaşması beklenen özelleştirme geliri, 2026'da 185 milyar TL'ye fırlayacak. Bu rakamın 2027’de 70 milyar TL, 2028’de 30 milyar TL olması planlanıyor. Program amacına ulaşırsa Cumhurbaşkanlığı seçiminin yapılacağı 2028’de toplam 285 milyar TL’lik özelleştirme yapılmış olacak. Bu süreçte Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ve Türkiye Varlık Fonu (TVF) elindeki stratejik kurumlar tehdit altında. Şimdiye kadar hangi kurumların özelleştirileceğine dair resmi bir açıklama yapılmadı. Ancak Bloomberg’de yayınlanan haberde özelleştirme kapsamına henüz alınmamış olan 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nün listede olduğu iddia ediliyor.

ELEKTRİK, MADEN, İLETİŞİM…

Özelleştirme İdaresinin portföyündeki binlerce taşınmazın yanı sıra öne çıkan kamu kurumları şöyle;
Türk Telekom: Yüzde 25’i Hazine ve Maliye Bakanlığına, yüzde 61,68’i Türkiye Varlık Fonu’na ait.
Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) santralleri: EÜAŞ kapsamındaki çok sayıda santral geçen yıllarda özelleştirildi. Toplam 510 MW güç kapasiteli 14 hidroelektrik santral özelleştirme kapsamında.
Aliağa Kombine Çevrim ve Gaz Türbinleri Santrali için şubat ayında ihale açıldı ancak iptal edildi. Tekirdağ A ve B Doğal Gaz Kombine Çevrim Santralleri için de hazırlıklar sürüyor.
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ): TEİAŞ Türkiye genelinde özel ya da kamu santrallerinde üretilen enerjiyi dağıtım şirketlerine ulaştıran kurum. Yüksek kârlı ve değerli TEİAŞ, 2021’de özelleştirme kapsamına alındı. Kamuda elektrik alanında kalan son kale.

Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi (TDİ): Şirketin varlıkları arasında Fenerbahçe-Kalamış Yat Limanı, Tekirdağ Çeşmeli Limanı, Çanakkale Kuzu Limanı, Çanakkale Kabatepe Limanı, Çanakkale Uğurlu Limanı, Sarayburnu Rıhtımı bulunuyor.
Kıbrıs Türk Denizcilik şirketi sermayesinde bulunan yüzde 51 hissesi var. Bazı limanların “atıl” olduğu ve özelleştirilmesi için hazırlık çalışmalarının sürdüğü belirtiliyor.
Yediemin lisansı: Adalet Bakanlığının yürüttüğü Yedieminlik faaliyetlerinin özelleştirilmesi kararı 2021’de verildi. Özelleştirme işlemlerinin 31 Aralık 2025 tarihine kadar tamamlanması hedeflendi. Ancak henüz bir adım atılmadı.

VARLIK FONU’NDAKİ ŞİRKETLER

Asıl stratejik kurumlar ise TVF’ye devredilenler arasında. Örneğin Turkcell’in bugünkü değeri 194,70 milyar TL. Şirketin yüzde 26,2’si TVF’de.
Tamamı ya da bir kısmı TVF’deki kurumlar şöyle:
- Finans: Ziraat Bankası, Vakıf Bank, Halk Bank, Borsa İstanbul, Türkiye Sigorta, Türkiye Hayat Emeklilik, Türkiye Katılım Sigorta, Türkiye Katılım Hayat,
- Ulaştırma: Türk Hava Yolları, PTT, İzmir Alsancak Limanı
- Enerji: Botaş, Türkiye Petrolleri
- İletişim: Turkcell, Türksat, Türk Telekom
- Tarım: Türk Tarım, Türk Şeker, Çaykur, Kayseri Şeker
- Maden: Türk Altın Holding, Kardemir, Türkiye Maden, Eti Maden