Organik atıklar temizleniyor mu? Onur Kalender, orman yangınlarını değerlendirdi

Türkiye son dönemlerde büyük orman yangınlarıyla mücadele ediyor. Yurt genelinde birçok noktadan gelen görüntüler can acıtan türden. Hemen her sene meydana gelen bu orman yangınları hem maddi hem de manevi olarak Türkiye’yi büyük kayıplara uğratıyor. Bu durum, teknolojinin böylesine geliştiği bir çağda orman yangınlarına karşı daha etkili çözümlerin neden üretilemediği sorusunu gündeme getiriyor. TM Yangın Sistemleri Genel Müdürü Onur Kalender, orman yangınlarına karşı önleyici tedbirler kapsamında teknolojik ekipmanların kullanımı ve bu ekipmanların ne yeterlikte olduğuna ilişkin Nokta Gazetesi’ne özel değerlendirmelerde bulundu.

TERMAL KAMERA VE DRONE

Kalender, orman yangınlarına karşı önleyici tedbirler kapsamında teknolojik ekipmanların kullanımının önemine değinerek, “Tüm dünyada orman yangınları başlamadan tespit etmek için kullanılan teknolojik ekipmanlar var. Örneğin termal kameralar ve termal kameralara sahip dronlarla kritik noktalar belirli aralıklarla takip edildiği zaman yangın henüz başlangıç aşamasındayken tespit edilebiliyor ve bu sayede söndürme imkânı oluyor. Ancak bu tek başına yeterli bir tedbir değil. Çünkü bu daha çok görece küçük alanları kontrol etmekte kullanılabiliyor. Büyük alanlarda böyle bir kontrol sağlamak zor. Örneğin İstanbul’daki belli başlı ormanlarda ve geniş araziler termal kameralar ile kontrol ediliyor” dedi.

ORGANİK ATIKLARIN TEMİZLİĞİ

Orman yangınlarının hızlı bir biçimde büyük bir alana yayılmasının en büyük sebeplerinden birinin organik atıklar olduğunu vurgulayan Kalender, “Orman yangınlarının büyümesindeki en büyük etkenlerden birisi atıklar. Ancak atık dendiği zaman herkesin aklına doğrudan sentetik atıklar gelse de biyolojik atıkları da kastediyorum. Yani ağaçlardan dökülen yapraklar, kozalaklar, çam iğneleri gibi atıklar. Bu organik atıklar eskiden Orman Genel Müdürlüğü (OGM) tarafından temizleniyordu. Bunlar zaman içinde 10-20 cm kalınlığında bir tabaka haline geliyor ve kuruduğu zaman çok kolay yanabiliyor. Bu sebeple de yangının çok kısa sürede çok geniş alanlara yayılmasına sebep oluyor. Yani önleyici tedbirlerden birisi olarak organik atıkların da temizliğinin kesinlikle yapılması gerekiyor” şeklinde ifadelerde bulundu.

TAKİP VE ATIK TEMİZLİĞİ

Önleyici tedbirlerin özellikle riskli alanlarda disiplinli bir biçimde uygulanması gerektiğinin altını çizen Kalender, “Ormanlardaki riskli bölgeler OGM’nin saha çalışmaları aracılığıyla kabaca biliniyor. Ağırlıklı olarak özellikle tespit edilen riskli bölgeler termal kamera ve termal dronlar ile takip edilmeli ve atık temizliği yapılmalı” dedi.

ÖZEL SOLÜSYONLAR

Başlamış bir yangınla mücadelede suyun söndürme kapasitesini büyük oranda artıran özel solüsyonların olduğunu belirten Kalender, “Başlamış bir yangınla mücadelede ise suyun söndürme kapasitesini ciddi oranda artıran solüsyonlar var. Çok büyük orman yangınlarında tek başına su kullandığınızda su hedef ulaşamadan buharlaşıyor. Yani burada bir soğutma etkisi sağlanması gerekiyor. Bu solüsyonlar da aslında bu soğutma etkinliğini artırıyor. Örneğin 1 ton su sıkacağınız bir yere 20 ton su kış gibi bir etki alıyorsunuz. Ayrıca bu solüsyonu yanmamış bölgelere sıktığınızda yangının ilerleyişini durduruyor. Tabi bunların maliyetleri düşünüldüğünde çok geniş alanlarda kullanıma uygun değil. Ancak yerleşim yerleri ve tarihi bölgeler gibi kritik noktalarda kullanılabilir” ifadelerinde bulundu.

“BU ÜRÜN TÜRKİYE’DE KULLANILMIYOR”

Suyun söndürme kapasitesini artıran solüsyonların Türkiye’de kullanılmadığını dile getiren Kalender, “Bu ürün Türkiye’de kullanılmıyor. Birçok firmanın OGM’ye bu ürünlerin sunumlarını yaptığını biliyorum. Ancak şu ana kadar tercih edilmedi. Bu ürünler biyolojik kirlilik yaratan ürünler de değil” şeklinde ifadelerde bulundu.

TEKNOLOJİK ÇÖZÜMLER

Orman yangınlarıyla mücadelede teknolojik çözümler üretme konusunda çok fazla bir girişim olmadığını vurgulayan Kalender, “Şu anda ne Türkiye’de ne de dünyada bu yönde pek bir girişim yok. Mevcut durumda yapılacak en iyi şey dron teknolojisiyle termal kamera teknolojisini birleştirip bu alanda önleyici tedbirler almaktır” dedi.

ORMAN YANGINLARI VE İKLİM KRİZİ

İklim krizi konusunda orman yangınlarına gereken ilginin gösterilmemesinin ciddi bir eksiklik olduğunu söyleyen Kalender, “Küresel iklim konferanslarında orman yangınları ele alınmıyor. Belki Türkiye buna bir öncülük edebilir. Çünkü biz bunu çok fazla yaşayan bir ülkeyiz. İklim konferanslarında sadece fabrikaları ve araçları konuşuyoruz. Çünkü burada bir ticaret var. Elektrikli araçlar üretiliyor ve satılıyor. Ancak bir hesap yapılsa Türkiye’de çıkan orman yangınlarının atmosfere saldığı karbonmonoksit miktarının, belki de araçların saldığından çok daha fazlası olduğu görülecek” dedi.