KOTO Başkanı Necmi Bulut; Yatırımlar güçlü, dış ticaret zayıf

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı 2025 yılı üçüncü çeyrek büyüme verilerini değerlendiren Kocaeli Ticaret Odası Başkanı Necmi Bulut, Türkiye ekonomisinin söz konusu dönemde ılımlı ama dengeli bir büyüme performansı sergilediğini belirtti. “Ekonomi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3,7 büyürken, çeyreklik bazda yüzde 1,1’lik artış kaydedilmiştir” ifadelerine yer veren Başkan Bulut, “Bu tablo, ekonomide genişlemenin devam ettiğini ancak hızının sınırlı olduğunu göstermektedir” dedi.

KAPSAMLI DEĞERLENDİRME

Üçüncü çeyrek büyüme verilerine ilişkin kapsamlı bir değerlendirme yapan Başkan Bulut şu ifadelere yer verdi; “Sektörler arasındaki performans, büyümenin kaynakları açısından önemli bir ayrışmaya işaret etmektedir: İnşaat sektörü yüzde 13,9 ile dönem boyunca en güçlü büyümeyi göstermiştir. Hizmet ağırlıklı alanlarda finans ve sigorta yüzde 10,8, bilgi ve iletişim yüzde 10,1, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 7,1 büyüme kaydetmiştir. Sanayi sektörü yüzde 6,5, ticaret ve ulaştırmayı kapsayan geniş hizmet grubu ise yüzde 6,3 artışla orta düzeyde pozitif bir performans sergilemiştir. Kamu ve sosyal hizmetler alanında yüzde 2,1 ile sınırlı bir genişleme görülmüştür. Buna karşın tarım sektörü yüzde 12,7 oranında daralarak dönem boyunca ekonomiyi aşağı çeken tek sektör olmuştur. Bu dağılım, ekonominin hizmetleşme eğiliminin güçlendiğini, yatırım ve inşaat faaliyetlerinin belirgin biçimde hızlandığını ancak tarımsal üretimde ciddi bir zayıflık yaşandığını ortaya koymaktadır.

YATIRIMLAR GÜÇLÜ, DIŞ TİCARET ZAYIF

Harcama kalemlerine bakıldığında: Yatırımlar yüzde 11,7 artışla güçlü bir ivme yakalamıştır. Hanehalkı tüketimi yüzde 4,8, kamu harcamaları ise yüzde 0,8 artmıştır. Talep tarafındaki bu görünüm, iç tüketimin ılımlı, yatırım faaliyetlerinin ise daha güçlü seyrettiğini göstermektedir. Dış ticaret kalemleri ise büyümeyi sınırlandırıcı yönde etkide bulunmuştur: İhracat yüzde 0,7 azalırken, ithalat yüzde 4,3 artmıştır. Bu tablo, dış talebin yavaşladığını ve dış ticaret dengesinin büyüme üzerinde baskı oluşturduğunu göstermektedir.

GELİR DAĞILIMI VE ÜCRET DİNAMİKLERİ

Gelir yöntemiyle hesaplanan veriler, ücretler ve işletme gelirlerinde belirgin artışlara işaret etmektedir: İşgücü ödemeleri yüzde 41,1, Net işletme artığı/karma gelir yüzde 43,5 artmıştır. Bu güçlü artışlara rağmen işgücü ödemelerinin toplam katma değer içindeki payı yüzde 35 seviyesinde sabit kalmıştır. Bu durum, gelir bileşenlerindeki artışların birbirine paralel gerçekleştiğini göstermektedir.

‘TARIM SEKTÖRÜ DİKKATLE TAKİP EDİLMELİ’

2025 yılının üçüncü çeyreği, Türkiye ekonomisinin; hizmet ve inşaat öncülüğünde büyüdüğü, yatırımların güçlü seyrettiği, tüketimin ılımlı bir artış gösterdiği, dış ticaretin büyümeyi törpülediği, tarımın ise belirgin bir zayıflık sergilediği bir dönem olarak öne çıkmaktadır. Ekonomik büyümenin genel olarak dengeli bir yapıda devam ettiği görülmekle birlikte, sektörler arasındaki ayrışmaların ve tarım sektöründeki sert daralmanın önümüzdeki dönem için dikkatle takip edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Kocaeli iş dünyası olarak, ülkemizin üretim kapasitesini artıran, yatırım ortamını iyileştiren ve sürdürülebilir kalkınmayı destekleyen tüm politikaların yanında olmaya devam edeceğiz.”