Özge Can Ataş: Son 900 yılın en kurak dönemi yaşanıyor!

ÖZEL HABER: MELİH CAN ŞENOL

Kocaeli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Arş. Gör. Dr. Özge Can Ataş, Akademik Bakış adlı röportaj serimizin konuğu oldu. Kuraklık ile ilgili sorularımızı yanıtlayan Ataş, genel olarak kuraklık ve türlerine ilişkin bilgi verdi. Ayrıca Türkiye’nin kuraklık konusunda içinde bulunduğu durumu değerlendiren Ataş, “Türkiye Doğu Akdeniz Havzasında yer alıyor. Nasa tarafından yapılan açıklamaya göre Doğu Akdeniz Havzası 900 yılın en şiddetli kuraklık dönemini yaşıyor” dedi.

KURAKLIK NEDİR?

Teknik olarak kuraklık ve türlerine ilişkin bilgi veren Ataş, “Kuraklık, yağışların uzun dönem ortalamalarının altına düşmesi sonucu, yağış ve buharlaşma arasındaki farkın artmasına bağlı olarak hidrolojik döngünün bozulması ve dolayısıyla arazilerdeki su kaynaklarının bundan etkilenmesi sonucu gerçekleşen bir doğa olayıdır” dedi.

KURAKLIK TÜRLERİ

Kuraklık türleri hakkında bilgi veren Ataş, “Çok farklı kuraklık çeşitleri olmakla birlikte genel olarak, meteorolojik kuraklık, tarımsal kuraklık, hidrolojik kuraklık ve sosyoekonomik kuraklık olarak sınıflandırıyoruz. Meteorolojik kuraklık; yağış miktarının azalıp sıcaklığın artmasıyla buharlaşma artıyor ve dolayısıyla hidrolojik denge bozuluyor. Yani meteorolojik bir değişim ortaya çıkıyor.

SOSYOEKONOMİK KURAKLIK

Meteorolojik kuraklık sonucunda tarımsal kuraklık ortaya çıkıyor. Yani yetişmek üzere bitkilerin kökleriyle suya ulaşamama yani beslenememelerine sebep oluyor. Bununla birlikte hidrolojik kuraklık dediğimiz yeraltı ve yüzey suyu kütlelerinin bundan etkilenmesi ve dengesinin bozulması sonucunda su kıtlığının yaşanmasına sebep oluyor. Bunların hepsinin sonucunda bizim yaşadığımız en büyük kuraklık türü ise sosyoekonomik kuraklık olarak karşımıza çıkıyor” ifadelerinde bulundu.

“SON 900 YILIN EN ŞİDDETLİ KURAKLIK DÖNEMİ YAŞANIYOR”

Kuraklık periyodunun ve şiddetinin ciddi anlamda arttığını vurgulayan Ataş, “Türkiye Doğu Akdeniz Havzasında yer alıyor. Nasa tarafından yapılan açıklamaya göre Doğu Akdeniz Havzası 900 yılın en şiddetli kuraklık dönemini yaşıyor. Bunda da iklim değişikliğinin etkili olduğu düşünülüyor. Ayrıca kuraklık periyodunun çok kısaldığı ve şiddetinin arttığı görülüyor” şeklinde ifadelerinde bulundu.

“TÜRKİYE CİDDİ BİR KURAKLIK ALARMI VERİYOR”

Türkiye’de özellikle belirli bölgelerin ciddi bir kuraklık tehdidi altında olduğuna dikkat çeken Ataş, “Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Meteoroloji Genel Müdürlüğü düzenli olarak kuraklık haritaları oluşturuyor. Bu haritalara baktığımızda maalesef Türkiye’nin ciddi bir kuraklık alarmı verdiğini görüyoruz. Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Konya Havzası'nın içinde bulunduğu bölge çok ciddi kuraklık dönemleri yaşıyor” dedi.

KONYA HAVZASI DELİK DEŞİK BİR DURUMDA"

Konya Havzası’nda oluşan obrukların en büyük sebebinin kontrolsüz yeraltısuyu çekimi ve kullanımı olduğunu vurgulayan Ataş, “Konya ovası karbonatlı, eriyebilen kayaçlardan oluşuyor. Bu bölgedeki yeraltı suları özellikle tarımsal sulama yapmak amacıyla yoğun bir biçimde kullanılıyor. 60 bin ruhsatsız olmak üzere toplamda 90 bine yakın kuyu bulunmaktadır. Aşırı ve kontrolsüz yeraltı suyu çekimleri yerin altında 5-50 m arasında değişen düşümlere sebep olmaktadır. Bu sebeple, Konya Havzası’nda 3.000 bine yakın irili ufaklı obruklar oluşmuştur. Kaçak kuyular ve kontrolsüz yeraltı su çekimleri Konya Ovası için büyük tehdit oluşturmaktadır. Büyük risk teşkil eden kaçak kuyuların bir an evvel önlenmesi önem arz etmektedir" dedi.

“MAALESEF GERİ DÖNDÜRÜLEMEZ BİR HALDE”

Sürdürülebilir bir su yönetimi ve denetim olmadığı zaman böylesine ciddi problemlerle karşılaşıyoruz. Konya’daki durumla ilgili çalışmalar yapılıyor fakat maalesef geri döndürülemez bir halde. Aslında bu durum da tamamen, küresel ısınma, kuraklık ve bunun sonucunda ortaya çıkan bir tablo” şeklinde konuştu.